Wat moeten we aan met al die zonnestroom? Om de congestieproblematiek op te lossen hebben we uitbreiding van ons stroomnet nodig. Het gasleidingnetwerk, dat overbodig raakt door de opkomst van duurzame warmtealternatieven, zou verwijderd kunnen worden. Maar we kunnen er met enkele aanpassingen een deel van onze zonnestroom ook in kwijt.

CO2-vrije waterstof kan een sleutelrol spelen bij de energietransitie. De Rijksoverheid is van mening dat waterstof kan bijdragen aan het halen van klimaatdoelstellingen en kansen biedt voor economische groei. Waterstof is het meest voorkomende element in het universum en tevens het lichtste gas. Waterstof wordt gemaakt door water met behulp van elektriciteit te splitsen in waterstof en zuurstof.

Energiedrager
Het overgrote deel van waterstof wordt momenteel geproduceerd met behulp van aardgas. Niet erg duurzaam, daarom is de opkomst van zogeheten ‘groen waterstof’ wenselijk. Dit houdt in dat de benodigde stroom duurzaam wordt opgewekt, bijvoorbeeld door zonnepanelen of windturbines.

Waarom zou je stroom omzetten in een ander product? Om dat te begrijpen, is het belangrijk om te weten dat waterstof geen energiebron is, maar een energiedrager. Het kan vervoerd worden door ons bestaande gasleidingnet. Onderzoeker Giel Janssen van Dutch New Energy Research voegt hier echter een kanttekening aan toe. “Waterstof heeft een lagere dichtheid dan aardgas. Om waterstof in te zetten in gasleidingen is het van belang om te onderzoeken hoe het zich in de praktijk gaat ‘gedragen’ in die leidingen.”

Opstopping door gebruikspatroon
Maar wat kan het goedje in onze pijpleiding betekenen voor de solarsector? Met waterstof kunnen woningen verwarmd worden. De duurzaam opgewekte stroom kunnen we op een toenemend aantal locaties in Nederland niet kwijt op het stroomnet, omdat deze vaak overbelast raak. “De energieproductie van zonne-energie komt niet overeen met de vraag naar energie. Op dit verschil haakt waterstof goed in. Waterstof in de vorm van grootschalige opslag zou bijvoorbeeld interessant kunnen zijn op momenten dat het windstil is en bewolkt”, meent Janssen. Door de duurzaam opgewekte stroom nog voor dit op het netwerk terechtkomt in te zetten om groene waterstof te produceren, voorkom je een overbelast netwerk, mits de aangekondigde investeringen in netverzwaring doorgang vinden.

De komende jaren wordt het verwachtte stroomgebruik in huishoudens aanzienlijk groter door de opkomst van duurzame warmtevoorziening. Met name warmtepompen verhogen het gebruik om de temperatuur binnenshuis comfortabel te houden. Met groene waterstof kun je duurzaam verwarmen via een andere route.

Twee vliegen
Door de groene stroom te gebruiken om een verwarmend product te maken sla je dus twee vliegen in één klap: de stroom komt niet terecht op het netwerk wat dus niet overbelast raakt, en er wordt verwarmd met herbruikbare energie.

De bevinding is niet nieuw: in 2019 haalde de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie al aan dat waterstof een uitkomst kon zijn voor bottleneck locaties, ofwel plekken waar netwerkcongestie een dreigement vormt. Echter is het opstoppingsprobleem aanzienlijk erger geworden in de laatste jaren.

Leidingen liggen klaar
Volgens eerder onderzoek blijkt dat  zo’n 85% van ons liggende gasnet gemakkelijk gereed kan worden gemaakt voor de transport van waterstof. Dat zou betekenen dat alle nog functionerende leidingen niet voor niets in de grond liggen. Gas erop dus!